Dziewica konsekrowana to coś na kształt życia zakonnego, ale w formie indywidualnej, możliwej też poza zgromadzeniem. Kobieta taka ślubuje czystość, ale prowadzi na przykład zupełnie zwyczajne życie zawodowe.
Dziewica konsekrowana – kto to taki?
Dziewica konsekrowana to forma życia konsekrowanego kobiet. Spełnia wymogi prawa kanonicznego o życiu zakonnym, ale ma głównie formę indywidualną, dziewice konsekrowane nie muszą żyć w klasztorach (aczkolwiek takie prawo im przysługuje), nie są włączone w zakonne struktury.
Konsekracja może być udzielona zarówno mniszkom, jak i osobom świeckim, ślubującym przed biskupem zachowanie dziewictwa przez całe życie. Dziewice konsekrowane żyją Ewangelią, w pełnej komunii i posłuszeństwie względem biskupa, ale każda zgodnie z własnym charyzmatem. Konsekracja to symbol zaślubin Kościoła z Chrystusem, a przy okazji osobisty dobrowolny akt samej ślubującej. Do dziewicy konsekrowanej powinno się zwracać nie „siostro”, jak do zakonnic, ale „panno”.
W Polsce w tej chwili żyje nieco ponad 400 dziewic konsekrowanych, najwięcej w województwie małopolskim – pierwsza Polka złożyła śluby w 1991 roku, była to Zofia Prochownik. 400 to wcale nie tak mało, zważywszy, że na całym świecie jest ich zaledwie około 5 tysięcy (najwięcej, ponad 700, żyje we Włoszech). Dzień Życia Konsekrowanego obchodzony jest w Kościele 2 lutego.
Co trzeba zrobić, aby zostać dziewicą konsekrowaną? Warunki
Kandydatka na dziewicę konsekrowaną zgłasza swą wolę biskupowi danej diecezji.
Pierwsze warunki zostania dziewicą konsekrowaną już podaliśmy. To brak zawartego sakramentu małżeństwa w przeszłości, a także publiczne występowanie przeciw cnocie (co obejmuje także przyznanie się do grzesznego życia przed nawróceniem).
Kolejnym warunkiem jest ukończony wiek 25 lat (najczęściej kandydatki mają 30-40 lat, a średnia wieku dziewic konsekrowanych to około 50 lat). Kandydatka na dziewicę konsekrowaną powinna żyć zgodnie z wartościami chrześcijańskimi, łatwo nawiązywać kontakty, być osobą świadomą (co dotyczy też chociażby dostrzegania wartości instytucji małżeństwa i wychowania dzieci, czego nie zna z praktyki), a jeśli wybiera życie poza zgromadzeniem powinna też mieć zawód pozwalający jej na samodzielne utrzymanie się. Dobrze, żeby była osobą systematyczną, uporządkowaną.
Bardziej duchowymi warunkami zostania dziewicą konsekrowaną są: oblubieńcza miłość Jezusa, podejmowanie z miłości do niego praktyk ascetycznych, częstej modlitwy. W niektórych przypadkach biskup może przed konsekracją zażądać opinii psychologa dotyczącej kandydatki.
Po spełnieniu tych warunków kandydatka przez 2-4 lata przygotowuje się do konsekracji pod okiem przewodnika duchowego, w dniu konsekracji otrzymuje zaś obrączkę, symbol zaślubin z Jezusem.
Czy dziewica konsekrowana musi być dziewicą?
Najwięcej emocji budzi jednak sprawa samego dziewictwa – czy dziewica konsekrowana musi być dziewicą? Do niedawna tak właśnie to postrzegano. Według wydanego w 2018 roku przez Watykan dokumentu Ecclesiae Sponsae Imago kobiety nie muszą jednak utrzymywać swego ciała w doskonałej wstrzemięźliwości oraz praktykować cnoty czystości w sposób wzorowy, aby dostąpić konsekracji.
Oceny przydatności kandydatki dokonuje od tego momentu sam biskup (zmiana wiązała się z chęcią przystąpienia do konsekracji coraz większej liczby kobiet, pochodzących z różnych środowisk i z różną przeszłością). Dokument ten wzbudził spore protesty w gronie samych dziewic konsekrowanych. Jak jest więc ostateczna odpowiedź?
Dziewica konsekrowana nie może mieć męża ani obecnie, ani w przeszłości (jeśli jest wdową, obejmuje ją inna forma konsekracji), nie może zostać nią kobieta, która publicznie występowała przeciw cnocie czystości (byłe prostytutki, osoby żyjące w konkubinacie itp). Natomiast fizycznie nie musi być dziewicą, do Zakonu Dziewic mogą wstępować ofiary przemocy seksualnej, a także inne osoby, które straciły czystość niezgodnie ze swą wolą (indywidualny zakres takich spraw bada biskup).
Jak wygląda życie dziewicy konsekrowanej?
Wiele zależy, czy kobieta wybrała życie w klasztorze, czy też nie. W tym drugim przypadku musi się utrzymywać sama, wykonuje więc zwykłe zawody, najczęściej pracuje jako nauczycielka i pielęgniarka, ale są i prawniczki, architektki czy strażaczki, nie ma tu niemal żadnych zakazów (w czasach pierwszych chrześcijan dziesięcina od wiernych szła natomiast właśnie na utrzymanie dziewic).
Coraz więcej zresztą dziewic konsekrowanych to kobiety, które mają już poukładane życie zawodowe i teraz chcą poświecić się też życiu duchowemu. Dziewice konsekrowane regularnie i często modlą się za innych, a także udzielają w różnych działalnościach na rzecz parafii czy po prostu potrzebujących. Poświęcają się pokucie, apostolstwu, dawaniu świadectwa swym przykładnym życiem. Generalnie jednak „zewnętrzna forma życia” społecznego pozostaje często bez zmian, te dotyczą bardziej strony duchowej u samych konsekrowanych.
Historia dziewic konsekrowanych
Można by powiedzieć, że dziewice konsekrowane pojawiły się już na samym początku chrześcijaństwa. Już w pierwszych wiekach było wiele kobiet, które dobrowolnie podejmowały decyzje o życiu w dziewictwie, po raz pierwszy wymieniane są w pismach już w II i III wieku. W IV wieku napisano o nich poważny traktat, którego autorem był biskup Ambroży, zwierzchnik Mediolanu. Część z pierwszych dziewic konsekrowanych znana jest obecnie jako męczennice, przykładem Agnieszka Rzymska czy Łucja z Syrakuz.
W IV wieku, konkretnie w 353 roku, po raz pierwszy odprawiono zaś pierwowzór rytuału konsekracji, był to tak zwany rytuał św. Marceliny. Konsekrację traktowano początkowo tak, jak dziś śluby zakonne – z czasem to właśnie kolejne zakony zdobywały popularność kosztem dziewic konsekrowanych (można powiedzieć, że w dużej mierze żeńskie zakony wywodzą się z dziewic konsekrowanych).
Przez ponad 800 lat, między Soborem Laterańskim II i Watykańskim II, nie udzielano konsekracji kobietom żyjącym poza klasztorami. Odnowione Obrzędy Konsekracji Dziewic weszły w życie dopiero w 1971 roku za sprawą papieża Pawła VI.
Komentarze:
bądź pierwszy!