Przepowiednia Malachiasza – przepowiednia dotycząca papieży

Przepowiednia Malachiasza związana jest z kolejnymi papieżami. Od kilku już wieków wzbudza sporo emocji, tym bardziej, że koniec pontyfikatu 112 papieża ma być końcem chrześcijaństwa lub wręcz Apokalipsą.

Czym jest przepowiednia Malachiasza, jak brzmi?

Przepowiednia Malachiasza opiera się na wizji, jakiej miał doznać ów święty w 1139 roku, gdy pierwszy raz ujrzał Rzym. Pod jej wpływem opisał on Celestyna II, który został papieżem 4 lata po objawieniu, a potem 111 kolejnych biskupów Rzymu (i kilku antypapieży), którzy zasiądą na Tronie Piotrowym w przyszłości.

Zapiski mają formę krótkich łacińskich wersów, w zasadzie po jednym o każdym z papieży. Przepowiednia Malachiasza zyskała ogromną popularność, budziła też przez wieki powszechny lęk – po śmierci ostatniego z papieży, Piotra Rzymianina (Petrus Romanus), miał upaść Rzym, co można rozumieć jako koniec wiary chrześcijańskiej (a niektórzy interpretują przepowiednię wręcz jako zapowiedź końca świata). Brzmi ona:

W czasie najgorszego prześladowania Świętego Kościoła Rzymskiego na tronie zasiądzie Piotr Rzymianin, który będzie paść owce podczas wielu cierpień, po czym miasto siedmiu wzgórz zostanie zniszczone i straszny Sędzia osądzi swój lud. Koniec.

W innym tłumaczeniu:

Piotr Rzymianin będzie pasł swoje owce wśród ucisku, a gdy nastanie kres, Miasto Siedmiu Wzgórz zostanie zniszczone i straszliwy sędzia osądzi lud swój.

Co mówiła przepowiednia Malachiasza o papieżu Franciszku?

Oczywiście Jorge Mario Bergoglio, czyli papież Franciszek, nie był wymieniony z imienia i nazwiska w przepowiedni Malachiasza. A jednak ma z nią wiele wspólnego – licząc kolejne głowy Kościoła byłby on bowiem owym ostatnim 112 papieżem wspomnianym przez wizjonera!

Co więcej, przyjął imię św. Franciszka z Asyżu, którego ojciec miał na imię Piotr i to też nadał synowi jako drugie (święty nazywał się Giovanni di Pietro di Bernardone). Tak więc i tu można by jakoś doszukać się powiązania z Piotrem Rzymianinem. Jakby tego było mało, poprzednik 112 papieża nazwany został „Chwałą oliwki”: Benedykt XVI był benedyktynem, a znakiem tego zakonu jest właśnie oliwna gałązka... Nawiasem mówiąc, owa wspomniana oliwka („gloria olivae”) najprawdopodobniej stała się początkiem sztucznie wytworzonej w pewnym momencie przepowiedni, jakoby koniec świata nastąpił, gdy na tronie papieskim zasiądzie osoba czarnoskóra (oliwkę skojarzono tu z ciemnym oliwkowym kolorem skóry); o takowym przypadku nikt jednak tak naprawdę z liczących się jasnowidzów nie wspominał.

Zatem skoro zmarł papież Franciszek, dlaczego nie nastąpił koniec? Tutaj interpretatorzy mówią, że chodzi o ustąpienie Benedykta XVI ze stanowiska, mógłby on nie być w takiej sytuacji liczony i dopiero następca Franciszka uchodziłby za 112 papieża w ujęciu Malachiasza.

Kim był św. Malachiasz?

Święty Malachiasz, tak naprawdę Malachiasz z Armagh, to żyjący na przełomie XI/XII wieku irlandzki biskup, a także znany jasnowidz. Niewiele o nim wiadomo. Pochodził prawdopodobnie ze szlacheckiego rodu, w 1119 roku przyjął święcenie kapłańskie, a już 4 lata później został biskupem Connor, a potem Down. Podczas pobytu w Rzymie otrzymał tytuł legata papieskiego. Po powrocie do Irlandii wprowadził tam liturgię rzymską i reformę cysterską. Nasz Kazimierz Wielki zastał Polskę drewnianą, a zostawił murowaną, zaś św. Malachiasz dokonał podobnej rzeczy z irlandzkimi kaplicami i kościołami, od jego czasów stawiane były z kamieni (co, o dziwo, napotykało na poważny opór konserwatywnych duchownych i teologów!). Przez niemal całe dorosłe życie przyjaźnił się ze św. Bernardem z Clairvaux, zmarł zresztą w jego klasztorze, kiedy ciężka choroba przerwała jego kolejną pielgrzymkę do Rzymu. Nie wiadomo, gdzie został pochowany. Sławę zawdzięcza właśnie św. Bernardowi, który opisał jego dzieje i potwierdził dar jasnowidzenia. Święty Malachiasz został kanonizowany w 1190 roku przez papieża Klemensa III.

Przepowiednia Malachiasza – prawda czy fałszerstwo?

Przepowiednia Malachiasza miała być przez ponad 4 wieki przechowywana w tajemnicy w Bibliotece Watykańskiej, a ujrzała światło dzienne dopiero pod koniec XVI wieku, kiedy to wspomniał ją niejaki Arnold Wion, flamandzki benedyktyn i historyk w księdze pod tytułem „Drzewo życia”.

Porównując ją z wyborami kolejnych papieży, wiele osób dostrzega zaskakujące zbieżności, choć zapis jest tak symboliczny, że poszczególne wersy można interpretować na różne sposoby. Przykłady: Paweł VI opisany byłby jako Peregrinus apostolicus, „papież-pielgrzym”, i rzeczywiście sporo podróżował, Urban VIII to Lilium et rosa, a te kwiaty, lilię i różę, miał w herbie jego ród, zaś Jan Paweł II widnieje jako De labore solis, czyli „praca Słońca/słoneczna praca”, co można by połączyć z faktem narodzin Karola Wojtyły w trakcie częściowego zaćmienia Słońca. Podpowiedzi dotyczące kilku innych papieży nie mają jednak w zasadzie żadnych punktów zbieżnych z ich żywotem.

Autentyczności samego zapisu przepowiedni Malachiasza nigdy nikt nie potwierdził. W świecie naukowym najpopularniejsza teza mówi o tym, że to tekst nie ukrywany przez wieki, a napisany w wieku XVI na czyjeś zlecenie – miał on, swą rzekomą prawdziwością mającą odbicie w pierwszych opisanych głowach Kościoła (papieże wybrani do 1590 roku opisani są nadzwyczaj trafnie), „wymusić” wybór konkretnego kandydata na papieża podczas konklawe, a przynajmniej podsunąć jego kandydaturę. Byłaby więc w takim ujęciu przepowiednia Malachiasza apokryfem, fałszerstwem wzorowanym na stary tekst. Mocnym argumentem jest to, że św. Bernard nigdy o takiej przepowiedni nie wspomina, a przecież jak nikt znał teksty swego przyjaciela.

Tak czy owak dla chrześcijan najważniejsze powinno być to, że sam Jezus powiedział w Nowym Testamencie o „końcu świata”, swym powtórnym przyjściu: A o tym dniu i godzinie nikt nie wie; ani aniołowie w niebie, ani Syn, tylko sam Ojciec.