W Wielki Czwartek odbywają się dwie msze, z tym że tylko jedna, wieczorna Msza Wieczerzy Pańskiej jest odprawiana w każdym z kościołów.
Ile trwa msza w Wielki Czwartek?
W Wielki Czwartek odprawiana jest Msza Wieczerzy Pańskiej (zwana też Missa in Coena Domini). Oczywiście bardzo dużo zależy od kościoła i księży, ale średnio trwa ona około 1,5 godziny. Msza Wieczerzy Pańskiej odbywa się zawsze w godzinach wieczornych, zazwyczaj ma początek między 17 a 19.
Tak naprawdę nie jest to jedyna msza w Wielki Czwartek, bowiem w katedrach w godzinach przedpołudniowych odprawia się jeszcze Mszę Krzyżma, zwaną też bardziej potocznie mszą olejów. Msza ta ma specyficzny charakter, nie należy do obrzędów Triduum Paschalnego. Podczas niej biskup (co zawęża liczbę miejsc, w których może być odprawiana; ogranicza ją także ilość katedr, tylko wyjątkowo może to być inny kościół, przykładem Sanktuarium Miłosierdzia Bożego w Krakowie) błogosławi oleje chorych i katechumenów, a także poświęca krzyżmo (mieszanka olejów i balsamów służąca do namaszczeń). Podobnie jak powszechna Msza Wieczerzy Pańskiej, także i Msza Krzyżma trwa około 1,5 godziny.
Co się robi na mszy w Wielki Czwartek?
Msza Wieczerzy Pańskiej otwiera Triduum Paschalne, czyli okres celebracji misterium paschalnego, na które składa się męka, śmierć i zmartwychwstanie Jezusa. Ta msza ma kilka charakterystycznych momentów. I tak na przykład podczas śpiewania „Chwała na wysokości” zaczynają bić wszystkie kościelne dzwony (potem zostaną one wyciszone aż do Wielkiej Soboty), zaś po zakończeniu tegoż hymnu nie używa się już w zasadzie (a tylko w wyjątkowych przypadkach, by podtrzymać śpiew) organów. W czasie przeistoczenia można usłyszeć kołatki bez gongu – podczas tej mszy nie korzysta się ze zwyczajowych dzwonków. Bywa, choć to wszystko zależy od parafii, że na tej mszy odbywa się Mandatum, czyli symboliczne obmycie nóg 12 wybranym mężczyznom. Ma to przedstawiać służbę i wzajemną miłość we wspólnocie. Czytania na ten dzień są wybrane: w czytaniu pierwszym usłyszymy „Przepisy o Wieczerzy Paschalnej”, potem jest psalm responsoryjny, a w czytaniu drugim „Ustanowienie Eucharystii”.
Wyjątkowy obrzęd ma miejsce po zakończeniu Wieczerzy, kiedy to Najświętszy Sakrament przenoszony jest, w trakcie procesji z krzyżem na początku, do kaplicy adoracji/ciemnicy, co jest pamiątką uwięzienie Jezusa po Ostatniej Wieczerzy. Najświętszy Sakrament jest tam adorowany do końca dnia, a także w Wielki Piątek. Specyfiką Mszy Wieczerzy Pańskiej jest ściągnięcie z ołtarza mszału, świec, obrusa – ołtarz ma być zupełnie pusty, „obnażony” (to z kolei symbolizuje odarcie Chrystusa z szat i opuszczenie go przez bliskie mu osoby). Ołtarz pozostanie taki do momentu Wigilii Paschalnej. Tabernakulum po mszy zostawia się puste i z otwartymi drzwiczkami.
Msza w Wielki Czwartek bardzo ważna jest dla duchownych: upamiętnia ustanowienie kapłaństwa przez Jezusa (stąd też często po komunii dostają oni kwiaty i życzenia składane przez członków np. rady parafialnej). Tego dnia kapłani ubrani są zresztą w białe szaty, specjalnie przygotowane na tę okazję.
Jako ciekawostkę należy jeszcze podać fakt, że czas (pora wieczorna) odprawiania Mszy Wieczerzy Pańskiej nie jest przypadkowy. Otóż dawne zalecenia Kościoła mówiły o tym, że ta właśnie msza nie może być odprawiana bez uczestnictwa ludu, całej wspólnoty. Dlatego też – jako że za dnia większość wiernych pracowała, zajmowała się gospodarstwem – wybór padł na godziny wieczorne (choć istnieją wyjątki, kiedy to ordynariusz może pozwolić na dodatkowe odprawienie mszy porannej, gdyby wielu wiernych miało taką potrzebę, a nie mogło się stawić wieczorem na mszy głównej).
Czego nie powinno się robić w Wielki Czwartek?
Msza Wieczerzy Pańskiej jest co prawda wyjątkowa, ale nie jest zaliczana do świąt nakazanych. Oznacza to, że wiernym zaleca się udział w niej, ale nie jest to obowiązkowe. To okres Wielkiego Postu, stąd też zakazane jest urządzanie hucznych zabaw, nadmiernego weselenia się, uczestnictwa w takich imprezach (głośna muzyka, tańce). Bardzo często do tego dochodzą inne postanowienia, z których najczęstszymi są zalecana wstrzemięźliwość od alkoholu i tytoniu (nie jest to zakaz kościelny, a zalecenie), a także już bardziej osobiste, typu unikanie kłótni, pogodzenie się z kimś, unikanie pokus związanych z jedzeniem i piciem (przekąski, słodycze, w zależności kto do czego czuje słabość) itp. Zalecane jest też skupienie się na sprawach duchowych, wskazane uczestniczenie w wielkopostnych nabożeństwach. Ogólnie należy kształtować swoją silną wolę.
Czy w Wielki Czwartek jest post?
Mimo że to już Triduum Paschalne, wiernych nie obowiązują inne zasady niż w pozostałe dni Wielkiego Postu – dopiero w Wielki Piątek mamy do czynienia z tak zwanym postem ścisłym. W Wielki Czwartek więc nie ma konieczności powstrzymywania się od jedzenia mięsa ani ograniczania liczby samych posiłków – można natomiast, jak napisane było wyżej, stosować własne postanowienie związane z potrawami, które nam szkodzą, czy też do których mamy słabość
Komentarze:
bądź pierwszy!