Msze online
Ukazywanie nadnaturalnej siły, wyginanie ciała, chodzenie po ścianach, wypluwanie przedmiotów, mówienie różnymi głosami i nieznanymi sobie językami, wykrzykiwanie wulgaryzmów, lewitowanie – to tylko kilka zachowań osoby opętanej, bez których scena egzorcyzmów w hollywoodzkim filmie nie może się obyć. Na ile ten obraz jest spójny z rzeczywistością? Czy egzorcyzmy zawsze są odpowiedzią na opętanie? Kiedy i przez kogo mogą być sprawowane? Sprawdzamy!
Rodzaje egzorcyzmów
Na początku warto zaznaczyć, że Kościół katolicki wyróżnia kilka rodzajów egzorcyzmów. Zgodnie ze Wskazaniami dla kapłanów pełniących posługę egzorcysty zatwierdzonymi przez Konferencję Episkopatu Polski w 2015 r. mówi się bowiem:
- o egzorcyzmie większym/uroczystym, który jest stosowany w walce ze złym duchem - opętaniem;
- o modlitwie z egzorcyzmem odmawianej podczas chrztu dzieci;
- o egzorcyzmie mniejszym odmawianym podczas skrutyniów (obrzędów katechumenatu);
- o egzorcyzmie nad przedmiotami i miejscami;
- o modlitwie o ochronę przed wpływem złego ducha.
To właśnie w trakcie odprawiania pierwszego ze wspomnianych egzorcyzmów, czyli egzorcyzmu większego, zachodzą czasami zjawiska niewytłumaczalne/paranormalne. Nie należy ich jednak traktować jako regułę – nie każdy opętany lewituje, przesuwa przedmioty i mówi w obcych językach. Jak często tego typu sytuacje mają miejsce? Trudno ocenić, gdyż Kościół nie ujawnia ani liczby, ani szczegółów dotyczących przeprowadzonych egzorcyzmów. Co więcej, opowiadanie o ich przebiegu jest wprost zakazane. Niemniej z pojedynczych wypowiedzi księży można wnioskować, że zachowania znane z filmów nie są czystym wymysłem scenarzystów, chociaż z pewnością bywają przerysowane.
Kto może zostać egzorcystą?
Oczywiście walka ze złym duchem odbywa się według określonych reguł i tym samym wymaga odpowiedniego przygotowania teoretycznego oraz praktycznego. Aby zostać dopuszczonym do posługi egzorcysty w naszym kraju, trzeba nie tylko odznaczać się pewnymi przymiotami (zgodnie z KPK kan. 1172 §2: pobożnością, wiedzą, roztropnością i nieskazitelnością życia), ale też przejść etap kandydatury, a następnie roczny okres próbny (tzw. czas „ad experimentum”). Poza tym, prawo kościelne zezwala na odmawianie egzorcyzmu nad opętanym tylko biskupowi diecezjalnemu oraz prezbiterom, którzy uzyskali od niego upoważnienie.
W świetle przepisów kanonicznych inni kapłani oraz ludzie świeccy mogą wyłącznie asystować przy obrzędzie, jeżeli zachodzi taka potrzeba. Owa asysta polega głównie na modlitwie w ciszy w intencji osoby dręczonej bądź opętanej, nigdy jednak na wypowiadaniu jakichkolwiek formuł egzorcyzmu. Wszystkich uczestników obowiązuje zachowanie tajemnicy.
W przypadku pozostałych rodzajów egzorcyzmów dłuższe, specjalne przygotowanie nie jest wymagane. Modlitwę z egzorcyzmem podczas chrztu dzieci odmawia zatem szafarz chrztu, egzorcyzm podczas skrutyniów – kapłan bądź katecheta posiadający upoważnienie od biskupa, egzorcyzm nad przedmiotami i miejscami – kapłan za zgodą ordynariusza. Z kolei modlitwę o ochronę przed wpływem złego ducha ma prawo odmówić każdy członek ludu Bożego (ale nie nad każdym – modlitwa o ochronę nie dotyczy bowiem osób opętanych!).
Rytuał egzorcyzmu
Trzeba także podkreślić, że wszystkie z wymienionych egzorcyzmów powinny być sprawowane według Rytuału, czyli księgi liturgicznej Kościoła rzymskokatolickiego, w której znajdują się wytyczne dotyczące sprawowania sakramentów i sakramentaliów (egzorcyzmy należą do tej drugiej grupy). Co ciekawe, wśród licznych nakazów i zaleceń nie ma mowy o jakimkolwiek dialogu kapłana ze złym duchem, diabłem. Motyw ten przynależy więc do świata filmowej fikcji.
Komentarze:
bądź pierwszy!